(ICU) مراقبت های ویژه چیست و برای چه بیمارانی است

ICU مخفف عبارت انگلیسی “Intensive Care Unit” به معنای «واحد مراقبت‌های ویژه» است. واحدهای مراقبت ویژه (ICU)، بخش‌های تخصصی بیمارستانی محسوب می‌شوند که با ارائه درمان دقیق و نظارت مستمر، به بیماران دچار وضعیت بحرانی کمک می‌کنند. آن‌ها از متخصصان مراقبت‌های بهداشتیِ ویژه‌ی آموزش‌دیده و تجهیزات نظارتیِ پیچیده برخوردارند. بیماران در این بخش معمولاً از لباس بیمارستانی ویژه استفاده می‌کنند که تمیزی و بهداشت آنها اهمیت بسیار بالایی دارد.

چه زمانی که به مراقبت های ویژه نیاز است

اگر فردی به‌شدت بیمار بوده و نیازمند درمان فوری و نظارت دقیق باشد، یا تحت عمل جراحی قرار گیرد و مراقبت‌های ویژه به بهبود او کمک کند، نیازمند دریافت مراقبت‌های ویژه است. اکثر افراد بستری در ICU با 1 یا چند عضو مشکل دارند. به عنوان مثال، آنها ممکن است نتوانند به تنهایی نفس بکشند. در طول بستری، معمولاً از لباس بستری قابل شستشو استفاده می‌شود که به کاهش انتقال عفونت کمک می‌کند.

شرایط و موقعیت‌های مختلفی وجود دارد که می‌تواند به این معنی باشد که فردی به مراقبت‌های ویژه نیاز دارد.

برخی از دلایل نیاز فرد بیمار به مراقبت‌های ویژه رایج عبارتند از:

  • یک تصادف جدی: مانند تصادف جاده‌ای، آسیب شدید به سر، سقوط جدی یا سوختگی شدید 
  • یک وضعیت جدی کوتاه مدت: مانند حمله قلبی یا سکته مغزی 
  • یک عفونت جدی: مانند سپسیس (عفونت گسترده در بدن) یا ذات‌الریه شدید 
  • جراحی بزرگ: این می‌تواند بخشی برنامه‌ریزی‌شده از بهبودی شما باشد یا در صورت وجود عوارض، یک اقدام اورژانسی باشد 

مراقبت های ویژه شامل چه مواردی می شود

بیماران بستری در ICU توسط تیمی از کارکنان ICU از نزدیک تحت مراقبت قرار می‌گیرند و توسط تعدادی لوله، سیم و کابل به تجهیزات متصل می‌شوند. به طور معمول به ازای هر 1 یا 2 بیمار 1 پرستار وجود دارد. تجهیزات در بخش مراقبت‌های ویژه برای نظارت بر سلامت آنها و پشتیبانی از عملکردهای بدن آنها تا زمان بهبودی استفاده می‌شود. همچنین، استفاده از لباس بیمارستانی مناسب برای بیماران از اهمیت بالایی برخوردار است.

تجهیزاتی که ممکن است در ICU استفاده شوند عبارتند از:

  • ونتیلاتور: دستگاهی که به تنفس کمک می‌کند. یک لوله در دهان، بینی یا از طریق یک برش کوچک در گلو (تراکئوستومی) قرار می‌گیرد. 
  • تجهیزات مانیتورینگ: برای اندازه‌گیری عملکردهای مهم بدن مانند ضربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژن در خون استفاده می‌شود. 
  • خطوط و پمپ‌های IV: لوله‌هایی که در ورید (به صورت داخل وریدی) برای تامین مایعات، تغذیه و دارو وارد می‌شوند. 
  • لوله‌های تغذیه: لوله‌هایی که در بینی، از طریق یک بریدگی کوچک ایجاد شده در شکم یا داخل رگ در صورتی که فرد قادر به غذا خوردن عادی نباشد، قرار می‌گیرد. 
  • درن‌ها و کاتترها: درن‌ها لوله‌هایی هستند که برای حذف هرگونه تجمع خون یا مایع از بدن استفاده می‌شوند. کاتترها لوله‌های نازکی هستند که برای تخلیه ادرار وارد مثانه می‌شوند. 

فردی که در بخش آی‌سی‌یو بستری می‌شود، اغلب داروهای مسکن و آرام‌بخش مصرف می‌کند که ممکن است موجب خواب‌آلودگی او شود. دلیل این امر آن است که برخی از تجهیزات و مراقبت‌های پزشکی در این بخش، ناراحت‌کننده هستند و استفاده از لباس بستری راحت می‌تواند تا حدی از این ناراحتی بکاهد.

چگونگی بازدید از آی سی یو

بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) اغلب می‌تواند مکانی طاقت‌فرسا هم برای بیمار و هم برای عزیزان او باشد. آشنایی مختصر با آنچه در این بخش رخ می‌دهد، می‌تواند در کاهش نگرانی‌ها مؤثر واقع شود. ساعات بازدید از بخش مراقبت‌های ویژه معمولاً بسیار انعطاف‌پذیر است؛ با این حال، در مواقعی ممکن است بازدید توصیه نشود. ازاین‌رو، بهتر است پیش از رسیدن، از زمان مناسب اطمینان حاصل کنید. برای کاهش خطر انتشار عفونت، از شما خواسته می‌شود که هنگام ورود و خروج از واحد، دست‌های خود را تمیز کنید. اگر مریض هستید از ملاقات خودداری کنید.

ممکن است آلارم و صدای بیپ از تجهیزات بشنوید. این به کارکنان کمک می‌کند تا بیماران خود را نظارت کنند. مجموعه‌ای از لوله‌ها، سیم‌ها و کابل‌ها به بیمار متصل می‌شوند که ممکن است در ابتدا هشداردهنده به نظر برسند. اگر می‌خواهید بدانید، از کارکنان بخواهید توضیح دهند که اینها چیست. معمولاً می‌توانید با بیمار تماس برقرار کنید، او را آرام سازید و با وی صحبت کنید. شنیدن صداهای آشنا و تشخیص آنها، حتی اگر واکنش آشکاری دیده نشود، ممکن است در بهبود وضعیت روحی او مؤثر باشد. شما می‌توانید وسایلی را برای راحت‌تر کردن آنها بیاورید، اما از قبل از کارکنان بپرسید که آیا چیزی هست که نباید بیاورید. کارکنان ICU در طول بازدید شما آماده پاسخگویی به سوالات شما خواهند بود.

بهبودی پس از مراقبت های ویژه: نکات، مشکلات و نیازهای احتمالی

هنگامی که فرد دیگر نیازی به مراقبت‌های ویژه ندارد، می‌تواند به بخش دیگری منتقل شود تا بهبودی خود را پیش از بازگشت به خانه ادامه دهد. برخی از افراد ممکن است بعد از چند روز آی‌سی‌یو را ترک کنند. برخی دیگر ممکن است نیاز داشته باشند ماه‌ها در ICU بمانند یا ممکن است در آنجا بدتر شوند. بسیاری از افرادی که ICU را ترک می‌کنند روند بهبودی خوبی را پشت سر خواهند گذاشت.

اما گاهی اوقات ممکن است مشکلات طولانی مدت وجود داشته باشد، مانند:

  • ضعف و سستی 
  • خستگی مفرط و کمبود انرژی 
  • کاهش اشتها و کاهش وزن 
  • مشکلات خواب 
  • افسردگی، اضطراب یا اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) 
  • مشکلات مربوط به توانایی‌های ذهنی، به عنوان مثال، ناتوانی در تفکر واضح و فراموشکار بودن 

این مشکلات می‌تواند چندین ماه طول بکشد. اگر مشکلی دائمی برای شما یا یکی از عزیزانتان است، توصیه‌های پزشکی دریافت کنید. برخی از افراد ممکن است برای کمک به بهبودی نیاز به حمایت مداوم و درمان (توانبخشی) داشته باشند. همچنین استفاده از لباس بیمارستانی راحت که مناسب دوران بهبودی باشد، می‌تواند به احساس بهتر بیمار کمک کند.

تصمیم گیری در مورد مراقبت های ویژه: نقش خانواده و کادر درمان

اگر فرد مورد علاقه شما در ICU بستری شده است و بیدار است و قادر به برقراری ارتباط است، در تصمیم‌گیری در مورد مراقبت از خود کاملاً مشارکت خواهد داشت. اما اگر آن‌ها بیهوش یا آرام باشند، ممکن است نتوانند رضایت (اجازه) خود را برای درمان یا روش خاصی بدهند.

اگر می‌دانستند که به مراقبت‌های ویژه می‌روند، ممکن است فردی را برای تصمیم‌گیری در مورد درمان از طرف آن‌ها (تصمیم‌گیرنده تعیین‌شده) معرفی کرده باشند یا درباره درمان‌هایی که نمی‌خواهند انجام دهند، تصمیم قبلی گرفته‌اند. اگر در شرایط اضطراری این امکان وجود نداشت، کارکنان ICU که آن‌ها را معالجه می‌کنند معمولاً تصمیم می‌گیرند که چه چیزی به نفع آن‌هاست. آن‌ها در صورت امکان با شما و خانواده آن شخص صحبت خواهند کرد.